Nieuws

CurieuzeNeuzen in de Tuin sluit het tuinhek. Wat staat er de komende jaren nog te gebeuren met de grote berg data?

Samen blikten we op 13 december terug op twee jaar burgerwetenschap, live vanop Campus Drie Eiken in Wilrijk.

Het slotevent vanuit huis volgen kan ook: dinsdag 13 december volg je vanaf 15u de livestream op je computer of gsm.

Na twee bijzondere meetjaren maken we de eindbalans op. Van het extreem natte 2021 tot het uitzonderlijke warme en droge 2022: duizenden burgers en hun gazondolken brachten een internationaal unieke dataset voort, die inzichten biedt in hoe we ons beter kunnen wapenen tegen hitte en droogte.

Na twee bijzondere weerjaren sluit CurieuzeNeuzen in de Tuin het tuinhek. Universiteit Antwerpen en De Standaard blikken terug op twee jaar burgerwetenschap: wat hebben we geleerd over hitte en droogte in Vlaanderen? Vanaf vandaag presenteren we de eindconclusies in De Standaard.

We presenteren de eindconclusies van het onderzoek vanaf vandaag in De Standaard, maar ook in het persoonlijke Tuinrapport van de deelnemers. Log snel in om te zien hoe jouw tuin het deed tijdens dit bijzondere weerjaar.

Na twee succesvolle meetcampagnes geven we in december het slotakkoord voor CurieuzeNeuzen in de Tuin. Dat doen we wederom in uitgebreide dossiers in De Standaard, maar ook in jouw aanwezigheid op 13 december tijdens ons live slotevent!

CurieuzeNeuzen is een van de winnaars van de Jaarprijs Wetenschapscommunicatie. De prijs wordt uitgereikt aan onderzoekers die zich inzetten op het vlak van creatieve en toegankelijke wetenschapscommunicatie. Bovendien maken we kans op de EOS publieksprijs!

Heugelijk geboortenieuws: in de tuin van de grootouders van Elise Pyckavet werden deze zomer opnieuw Griekse landschildpadjes geboren. Na de vier babyschildpadjes in de zomer van 2020 zorgde de warme bodem dit jaar voor een volledig nest met acht ‘Testudo hermanni’.

Van een droge zomer naar een nat najaar: deze tweede meetcampagne van CurieuzeNeuzen in de Tuin is voorbij gevlogen. Op zaterdag 1 oktober sluiten we de metingen af en sturen de deelnemers de gazondolken naar ons terug. 

De kans is groot dat je in je tuin tegen een verkleurd gazon aankijkt. Geen nood, je bent niet alleen. Slechts 5% van de CurieuzeNeuzen meldden half juli nog een frisgroen grasveld. Dankzij onze gazondolken hebben we een eerste inzicht gekregen in de oorzaken achter de verkleuring.

Wanneer we spreken over tekenbeten denk je misschien aan wandelingen in het bos, maar eigenlijk wordt 45% van de tekenbeten opgelopen in de tuin. Het burgerwetenschapsproject Teek A Break onderzoekt de aanwezigheid van teken in tuinen, en kan daarbij ook jouw hulp gebruiken.

Binnenkijken in andersmans tuin: wie doet dat niet graag? Jullie reageerden massaal op onze oproep om foto’s te komen maken van de gazondolk in zijn natuurlijke habitat: we pikten er een paar adressen uit.

Het zal je maar gebeuren: twee CurieuzeNeuzen-jaren achtereen een ondergelopen gazondolk. Het overkwam Marian uit Tongeren, die ons via Facebook van haar ‘zwemmende’ sensor op de hoogte bracht. Wat doet dat met een gazondolk? Samen met CurieuzeNeuzen-wetenschapper Stijn keken we naar haar bodemvochtgrafiek.

De CurieuzeNeuzen Tuinen ontvangen met regelmaat bezoek van kleine én grote viervoeters. In onze laatste survey vroegen we onze deelnemers om aan te geven welke zoogdieren zij het afgelopen jaar in hun tuin mochten begroeten.

Tuinieren is hot, maar onderzoek naar tuinen is misschien zelfs nog hotter. Dat bewijst niet alleen CurieuzeNeuzen in de Tuin, ook andere onderzoeksprojecten dragen hun steentje bij aan het verkennen van het Vlaamse tuinlandschap. KU Leuven voegt daar deze maand een groot onderzoek aan toe: ‘Klimaattuiniers’ zoekt uit welke klimaatkracht we als tuiniers zelf in de hand hebben – en daar hebben ze jouw hulp bij nodig.

CurieuzeNeuzen in de Tuin levert een ongekende hoeveelheid aan data op, genoeg onderzoeksvoer voor de komende jaren. Binnen het wetenschappelijke team wordt een deel van dat onderzoek gedaan door masterstudenten. Zij passen de data toe op hun eigen onderzoeksveld. Het resultaat? Vijf uiteenlopende masterthesissen, die ieder op een eigen manier gebruik maken van de door jou verzamelde data.

500 CurieuzeNeuzen onderzoeken de bloeicyclus van hun vlinderstruik en vlier in een extra onderzoek. Hiermee maken we een uitstapje naar de fenologie en koppelen we de data van de gazondolken aan het ontluiken van de bloemen.

CurieuzeNeuzen in de Tuin is terug: vandaag gaan in 3.000 tuinen en speelplaatsen opnieuw gazondolken de grond in. Daar zorgen ze voor een nieuw halfjaar aan unieke en onverwachte inzichten.

In samenwerking met VITO zetten we het afgelopen halfjaar 500 van onze slimme bodemsensoren in om hitte en droogte te meten in aardappelvelden. Vandaag presenteren ze hun eerste bevindingen in hun online blog!

Hoe staan we ervoor aan de start van de metingen? Dat kunnen we vragen aan de gazondolk in de tuin van CurieuzeNeuzen-wetenschapper Jonas Lembrechts, die het hele jaar door in zijn achtertuin de temperatuur en het bodemvocht bijhoudt.

Op 26 maart steek je met 2.999 anderen opnieuw een gazondolk in de grond, goed voor een halfjaar aan nieuwe inzichten uit je eigen tuin. Hoe bereid je je voor op de start van deze nieuwe meetcampagne?

Schrijf je in voor de CurieuzeNeuzen in de Tuin webinar van De Helix en Departement Omgeving op 23 maart en duik samen met wetenschapper Stijn Van de Vondel in de resultaten van het onderzoek.

CurieuzeNeuzen in de Tuin wint de Openruimtebeker van januari 2022: een tweemaandelijkse prijs voor organisaties of personen die zich inzetten voor de schaarse open ruimte in Vlaanderen en Brussel.

Na een halfjaar meten presenteren we onze onderzoeksresultaten voor de meetcampagne in 2021. Met de hulp van 5.000 burgerwetenschappers en evenveel slimme gazondolken brachten onze onderzoekers van Universiteit Antwerpen de factoren in kaart die bijdragen aan een gezond tuinklimaat. Wat blijkt? Als tuiniers hebben we zelf behoorlijk veel in de hand.

De 5.000 geanalyseerde bodemstalen geven ons een uniek inzicht in de koolstofopslag in onze tuinen, en hoe we met die 12% aan grondoppervlak in Vlaanderen een groot koolstofarchief in handen hebben. Lees vandaag Dossier Koolstof in De Standaard!

Vandaag duiken we samen met De Standaard in de waterbom die half juli over het land trok. Hoe hebben onze tuinen die grote regenval verwerkt? En wat verklaart of een tuin veel water kan bergen?

Universiteit Antwerpen en De Standaard presenteren na een half jaar lang meten op 5.000 plaatsen in Vlaanderen de eerste resultaten van het onderzoek. Van 11 tot en met 18 december delen we de resultaten van het onderzoek samen met De Standaard in een reeks uitgebreide dossiers.

Een nieuw wetenschapsboek, Weg van water, door Marjolein Vanoppen, bio-ingenieur aan UGent en wetenschapscommunicator Toon Verlinden neemt je op sleeptouw door alle etappes van de watercyclus.

Deze leestip van CurieuzeNeuzen-wetenschapper Joke Van den Berge willen we je niet besparen. “Het boek is uitermate toegankelijk en biedt een boeiende introductie over alles rond water. Het leest als een trein en bevat tal van weetjes en interessante verhalen over water die als je CurieuzeNeus niet mag missen.”, klinkt het.

Wie had gedacht dat je met een onderzoek naar hitte en droogte ook de Nederlandse taal kan beïnvloeden? Onze ‘gazondolk’ werd onlangs al als woord opgenomen in het Woordenboek van Nieuwe Woorden, maar we gaan graag nog een stap verder: stem op ‘gazondolk’ als woord van het jaar!

Alle 5.000 CurieuzeNeuzen namen een bodemstaal uit hun tuin, daarmee bepaalden we het percentage zand, leem en klei in hun bodem. CurieuzeNeuzen in de Tuin onderzoekt echter ook het koolstofgehalte aanwezig in Vlaamse tuinen. Door koolstof op te slaan kan jouw tuin een belangrijke rol spelen in de strijd tegen klimaatverandering. Hoe dat juist werkt, lees je hier.

Hoe zit het met onze aardappelen? In hun laatste blog blikken de onderzoekers van VITO terug op een regenachtige zomer en kijken reikhalzend uit naar de analyse van de beschikbare data.

Na een half jaar meten in eigen tuin is het zo ver: op 2 oktober sluiten we de metingen af. Iedereen – of je in 2022 nu wel of niet deelneemt aan het vervolgonderzoek – stuurt die dag zijn of haar sensor terug. Je leest hier hoe je dat doet!

De natste zomer laat nog enkele onderzoeksvragen onbeantwoord. Er staat daarom een vervolg op stapel in 2022: 3.000 deelnemers schreven zich opnieuw in als burgerwetenschapper om ook volgend jaar hitte en droogte te meten!

Er is goed nieuws en nog beter nieuws. Het goede nieuws: de metingen lopen nog tot 2 oktober en zijn nu al een groot succes. Het beste nieuws: we breiden het onderzoek met een jaar extra uit!

Je zou het misschien niet zeggen, maar deze zomer – de natste in tweehonderd jaar, is een onverhoopte meevaller voor ons onderzoek.

De grote neerslaghoeveelheden van afgelopen week laten ook duidelijke sporen na in de bodemvochtigheidsmetingen van het CurieuzeNeuzen-netwerk.

De samenstelling van je bodem bepaalt voor een groot deel hoe goed deze bestand is tegen droogte. Daarom namen de deelnemers bij de installatie van hun bodemsensor in april ook een bodemstaal. Afgelopen week rondden we de analyse van 4.522 bodemstalen af!

Hittegolven zijn een blijvertje, en niet alleen wij zien af,  ook onze tuin kreunt onder een loden zomerzon. CurieuzeNeuzen-wetenschapper en bioloog Jonas Lembrechts was recent te gast bij Universiteit van Vlaanderen, waar hij dieper in gaat op hoe we onze tuinen optimaal kunnen inzetten om ons te wapenen tegen de volgende hittegolf.

Samen met VITO en andere partners in het landbouwgedeelte van het onderzoek installeren we 500 sensoren op aardappelakkers in heel Vlaanderen om ook daar de hitte en droogte op te kunnen volgen. Waarom juist in aardappelvelden? Aardappels zijn gevoelig aan droogte: grote zomerdroogte heeft rechtstreeks invloed op de grootte van je frietjes.

Was je de afgelopen weken in Brussel, dan kon je er haast niet naast kijken: we lanceerden de campagne voor CurieuzenAir. Maar ook in Spanje en in Ierland werden burgerwetenschapsonderzoeken geïnspireerd door ons onderzoeksmodel.

De gazondolk, de slimme sensor die in 5.000 tuinen, parken, natuurdomeinen en akkers de hitte en droogte meet werd ontwikkeld door TOMST. Een klein Tsjechisch bedrijfje, wereldberoemd onder microklimaatwetenschappers en dankzij CurieuzeNeuzen in de Tuin nu ook in Vlaanderen.

Inmiddels is CurieuzeNeuzen in de Tuin al goed op dreef: 4400 gazondolken staan in de grond en sturen hun data door naar ieders persoonlijke dashboard. Om deze data goed te kunnen interpreteren, willen we graag weten in wat voor type bodem de bodemsensor juist staat. Is het een zanderige bodem, of juist eentje met veel klei? De samenstelling van je bodem bepaalt voor een groot deel hoe goed je bodem bestand is tegen droogte.

Welke tuinen en parken behoren tot de koelste of warmste van Vlaanderen? Hoe snel warmt de bodem op? En hoe zit het met jouw tuin in vergelijking met andere meetpunten? Je vindt het antwoord vanaf vandaag op de stippenkaart van De Standaard.

CurieuzeNeuzen in de Tuin is met zijn 5.000 geconnecteerde sensoren meteen ook het meest grootschalige Internet of Things netwerk in België. Pionierswerk dus, en dat geeft evenveel interessante verrassingen als uitdagingen.

Zalig Pasen (en een goede koers)! Dank aan iedereen die gisteren mee het startsein heeft gegeven voor de metingen en daarvan toffe foto’s en filmpjes heeft gedeeld met #curieuzeneuzenindetuin Zo konden we een beetje meekijken hoe de installatie verliep in jullie tuinen, speelplaatsen en parken.

CurieuzeNeuzen in de Tuin krijgt technologische hulp van telecombedrijf Orange. Een samenwerking die leidt tot een revolutie in de milieuwetenschappen. “Net zoals de komst van de satellieten in de jaren 70.”.

Het CurieuzeNeuzen-dashboard kan je makkelijk zelf delen op sociale media. Maar hoe integreer je het dashboard op de website van jouw school, vereniging of bedrijf?

Deze week is het zover: op 3 april starten de metingen van CurieuzeNeuzen in de Tuin. Op 5.000 locaties gaan de slimme bodemsensoren in de grond, om een halfjaar lang live de hitte en droogte in heel Vlaanderen in kaart te brengen.

Op deze Wereld Water Dag lanceert Aquafin hun tips voor klimaatrobuuste speelplaatsen op blauwgroenvlaanderen.be. “We willen de goesting om zelf aan de slag te gaan aanwakkeren.”

Uit de meer dan 51.000-kandidaatmeetpunten, werden 4.400 locaties zorgvuldig uitgekozen door het CurieuzeNeuzen-algoritme. Nu de selectie achter de rug is, blikken we alvast vooruit naar de meetperiode. 

We hebben de deelname aan het onderzoek voor leraren en hun leerlingen nog leuker gemaakt. Speciaal voor hen voorzien we een CurieuzeNeuzen in de Tuin-lespakket, plus tips voor een blauwgroene speelplaats door partner Aquafin.

Bijna 6 op de 10 Vlaamse tuinbezitters vindt dat zijn tuin een bijdrage moet leveren aan het tegengaan van klimaatopwarming. Maar hoe doe je dat nu?

Het algoritme dat bepaalde of jouw tuin al dan niet geselecteerd is, zal door wetenschappers wereldwijd worden ingezet om te bouwen aan een globaal micronetwerk van bodemsensoren.

Slimme steden kunnen het verkoelende effect van natuurgebieden naar de stad brengen. CurieuzeNeuzen onderzoekt in 400 domeinen van Natuurpunt hoe dat juist zit.

Het nagelbijten is gedaan want zojuist verstuurden we de verlossende mail: zit jouw kandidaat-meetpunt bij de 4.400 geselecteerde meetpunten?

Jullie enthousiasme was overdonderend. Vlaanderen heeft duidelijk goesting om samen met ons hitte en droogte in kaart te brengen. Meer dan 50.000 CurieuzeNeuzen stelden hun tuin, bedrijfstuin, speelplaats of openbaar domein kandidaat. Vandaag zetten we de inschrijvingen stop en gaan onze wetenschappers hard aan het werk om alle data te verwerken en de meetlocaties te selecteren.

48.352! Van De Panne tot Voeren, jullie registreerden al massaal tuinen, speelplaatsen, bedrijfstuinen, openbare domeinen en parken als kandidaat-meetpunten voor het grootste onderzoek naar hitte en droogte in Vlaanderen ooit.

“Waarom enkel meten in een grasperk en nergens anders in de tuin?”, we kregen deze vraag veelvuldig via e-mail en sociale media. We kozen voor gras om twee belangrijke redenen. Hoe dat juist zit, leggen we je graag uit.

Onze zomers worden steeds droger en heter. Dat niet alle gevolgen daarvan even voor de hand liggend zijn, mocht Elise Pyckavet uit Blankenberge ondervinden. In de tuin van haar grootouders, waar al zo’n 50 jaar een koppeltje Griekse landschildpadden woont, werden in de zomer van 2020 voor het eerst baby schildpadjes geboren. Dat is uitzonderlijk, want ons klimaat laat normaal gezien niet toe dat eieren van de Griekse landschildpad (Testudo hermanni) uitkomen.

Wil je als eerste het laatste nieuws krijgen over CurieuzeNeuzen?

Volg CurieuzeNeuzen op sociale media of schrijf je in voor de nieuwsbrief.

Lees alles over het onderzoek in de dossiers van De Standaard: via de app DS Nieuws of op standaard.be/curieuzeneuzen.

CurieuzeNeuzen in de Tuin gaat nu echt van start. Schrijf je in vanaf vandaag en draag bij aan het grootste onderzoek naar hitte en droogte in Vlaanderen ooit.