2022: opnieuw een goed jaar voor schildpadden

Heugelijk geboortenieuws ontvingen we in september: in de tuin van de grootouders van Elise Pyckavet werden opnieuw Griekse landschildpadjes geboren. Na de vier babyschildpadjes in de zomer van 2020 zorgde de warme bodem dit jaar voor een volledig nest met acht ‘Testudo hermanni‘, wat de lokaal geboren Blankenbergse landschildpaddenpopulatie op twaalf brengt. ‘Ik heb een speciaal schildpaddenverblijf moeten maken om ze allemaal op te vangen.’   

Bij de start van het onderzoek in januari 2021 werden we gecontacteerd door Elise Pyckavet uit Blankenberge. Zij meldde een wel heel bijzonder gevolg van de steeds warmer wordende zomers: het koppeltje Griekse landschildpadden dat al zestig jaar in de tuin van haar grootouders woont, kreeg in de zomer van 2020 voor de allereerste keer babyschildpadjes. En dat was uitzonderlijk, want ons klimaat laat normaal gezien niet toe dat eieren van de Griekse landschildpad (Testudo hermanni) uitkomen.

Was de verrassing al groot in 2020 met vier kleine schildpadjes, des te groter was haar verbazing toen er dit jaar acht schildpadjes in de tuin werden teruggevonden. ‘Ik vond er eerst een, vlakbij de gazondolk. Een paar dagen later stond de teller op acht. Ik vermoed dat het om een volledig legsel gaat dat is uitgekomen.’

Vorig jaar werd de locatie van het nest niet teruggevonden, maar dit jaar had Elise meer geluk. ‘Ik heb de plek van het nest terug kunnen vinden in de tuin. Het bevindt zich midden in het grasveld, op ongeveer één meter afstand van de gazondolk. Ik vermoed dat de bodemtemperatuur van de dolk ongeveer hetzelfde zal zijn als de temperatuur van het nest.’

Leggen we een vergrootglas op de bodemtemperatuur van Elise’s gazondolk, dan zien we in de zomerperiode een groot aantal warme dagen. ‘Eieren van Griekse landschildpadden worden meestal bij ongeveer 33°C uitgebroed,’ stelt professor Raoul Van Damme, evolutiebioloog aan de UAntwerpen. ‘Bij die temperatuur duurt het ruim genomen 55 dagen voor ze uitkomen. Bij 26° kan dat al 80 dagen duren. In normale omstandigheden is het Belgische klimaat dan ook te koud voor het uitbroeden van schildpadeieren.’ Dat kan verklaren waarom er in de natte zomer van 2021 geen eieren uitkwamen, maar in de lange en warme zomers van 2020 en 2022 wel. De grafiek van Elise’s gazondolk laat zien dat de bodem ook deze zomer zeer warm was: 20 dagen in juli en 23 dagen in augustus kwam de bodemtemperatuur zelfs boven de 30 graden uit.

Een schildpaddenverblijf
Na een nat en minder goed schildpadjaar dus terug een nest met babyschildpadjes. Acht in totaal, wat het aantal schildpadden over de beide zomers nu op twaalf brengt. Veertien zelfs, als je de ouders meetelt. Hoe vang je die allemaal op? ‘Het oude schildpaddenstel woont bij mijn grootouders in de tuin. Ik heb de andere twaalf geadopteerd en bij mijn nieuwe huis een heus schildpaddenverblijf moeten maken. Daar wonen ze nu met zijn allen samen.’

Als nieuwbakken schildpaddenmoeder heeft Elise nog wel een paar vragen. ‘In het artikel vorig jaar stond dat de babyschildpadden uit de tuin van mijn grootouders vermoedelijk allemaal mannetjes waren, omdat vrouwtjesschildpadden een hogere temperatuur nodig hebben om uit te komen. Zou het kunnen zijn dat dit een voorbarige conclusie was? Mijn vermoeden is dat er bij de vier schildpadjes geboren in 2020 wel degelijk twee geslachten zijn. Één van de vier schildpadden vertoont sinds een maand namelijk al paargedrag bij de andere drie. Vrouwtjes hebben blijkbaar niet de neiging anderen langs achter te willen paren. Zijn ze op zo’n jonge leeftijd al geslachtsrijp? En zo heb ik nog wel een paar vragen: mensen met verstand van Griekse landschildpadden mogen mij altijd contacteren!’

Heb jij kennis van Griekse landschildpadden en zou je die met Elise willen delen? Stuur een berichtje via het contactformulier en we brengen je met haar in contact.