Jouw bodem als koolstofarchief
CurieuzenNeuzen in de Tuin analyseert bodemstalen uit de tuinen van zo’n 5.000 deelnemers. Dit geeft een uniek en gedetailleerd beeld van onze Vlaamse tuinen. Zo bepaalden de CurieuzeNeuzen-wetenschappers niet alleen de samenstelling van de bodem (het percentage zand, leem en klei), maar onderzochten ze ook het koolstofgehalte. Door koolstof op te slaan kan jouw tuin een belangrijke rol spelen in de strijd tegen klimaatverandering. Hoe dat juist werkt, lees je hier.
Planten nemen CO2 uit de lucht op en zetten dit om tot suikers en andere koolstofverbindingen via fotosynthese, om deze koolstof vervolgens vast te houden. Vooral grote bomen stapelen zo veel koolstof op in hun hout en wortels. Kleinere planten en kruiden slaan ook CO2 op, maar de duur en de hoeveelheid van de koolstofopslag is beperkt in vergelijking met bomen. Eenjarige planten houden de CO2 maar tot het eind van hun groeiseizoen vast. Door langlevende bomen te planten in je tuin zorg je dus niet alleen voor schaduw (natuurlijke parasols), maar haal je ook CO2 uit de lucht.
Er is ook een tweede manier om CO2 op te slaan. Minstens even belangrijk is wat er gebeurd als planten afsterven, of wanneer de bomen hun bladeren verliezen. Daarbij wordt een deel als CO2 teruggegeven aan de atmosfeer, maar een groot deel van de koolstof blijft in de bodem achter, en dit voor behoorlijke lange tijd . Door afgestorven plantenmateriaal te ‘archiveren’ vormt jouw tuinbodem dus een opslagplaats voor CO2. Hoe meer van dergelijke koolstof we in de tuinbodem kunnen opslaan, en hoe langer we deze koolstof in de bodem kunnen houden, hoe efficiënter de natuur ons kan helpen in de strijd tegen klimaatverandering.
De oppervlakte van Vlaanderen bestaat namelijk voor 9 procent uit tuinen, en dat is heel wat. Samen vormt dit tuinen-ecosysteem een zeer bijzondere koolstofopslagplaats. CurieuzeNeuzen brengt daarom in kaart hoe is het gesteld met onze Vlaamse tuinen als koolstofarchief, en hoe jij als tuinier de koolstofopslag in jouw tuinbodem kan beïnvloeden.
Het analyseren van 5.000 bodemstalen is een internationaal ongeziene uitdaging, waarbij het CurieuzeNeuzen team nieuwe technieken ontwikkelt en toepast om dit enorme volume aan stalen versneld te analyseren. CurieuzeNeuzen doet beroep op het eigen laboratorium aan de UAntwerpen, maar we krijgen ook hulp van collega wetenschappers aan KULeuven, UC Louvain en UGent.
Alvast benieuwd naar jouw resultaat? Je kan jouw resultaat van jouw bodemanalyse terugvinden in jouw persoonlijke het tuinrapport, beschikbaar vanaf half december op jouw CurieuzeNeuzen-dashboard.
Eenmaal klaar voor analyse, worden de stalen door een speciale oven verhit tot een temperatuur van meer dan 1200 graden Celsius. Koolstof wordt bij verbranding omgezet in verschillende gassen, denk aan koolstofmonoxide (CO) en koolstofdioxide (CO2). Alle gassen die hierbij vrijkomen worden opgevangen en langs een stelsel van katalysatoren gestuwd.
Het ‘eindproduct’, is zuivere CO2. Door middel van infraroodlicht meet een spectroscoop dan uiteindelijk de concentratie aan CO2 in jouw bodemstaal.