In het proefproject tijdens de zomer van 2020 hebben we gezien dat één tuin al heel veel verschillende meetresultaten kan opleveren. We zetten de bodemsensor bijvoorbeeld vlakbij een zuidmuur versus een noordmuur, of in een geschoffeld perk versus een gazon dat vaak betreden wordt. Om de resultaten voor alle locaties vergelijkbaar te houden, hebben we gekozen voor een tuininvulling die heel algemeen en vergelijkbaar is: het grasveld. En omdat de meeste mensen wel een stukje gras in hun tuin hebben, vergroten we op die manier de mogelijke deelnemerspoule voor het onderzoek.
-Om de metingen tussen de twee jaren vergelijkbaar te houden, plaats je de bodemsensor op 26 maart op zijn oude, vertrouwde plaatsje in jouw tuin. Gebruik hiervoor de handleiding: de bodemsensor is breekbaar.
-De bodemsensor staat een halfjaar lang ongestoord in je grasveld – trek hem niet uit de grond.
-Na installatie van de bodemsensor hou je de doos van de sensor bij en steek je alvast het installatiemes en de retoursticker erin. Je hebt deze doos in oktober nodig om de sensor en installatiemes terug te sturen.
–Je maait het gras zoals je altijd doet, maar gebruikt geen robotmaaier.
-Je geeft je grasveld tijdens de meetperiode geen extra water (andere planten van water voorzien mag wel).
-Je geeft meer informatie over je tuin via een aantal beknopte vragenlijsten. Deze informatie is een belangrijk deel van het onderzoek.
-Gebeurt er iets met de bodemsensor, laat het ons dan weten.
-Aan het einde van de metingen stuur je de bodemsensor en het installatiemes terug.
-Na het afronden van het hele traject en het terugbezorgen van een functionerende sensor (zowel in 2021 als in 2022) ontvang je de waarborg terug in de vorm van een €20 tegoedbon voor Bio-Planet (in de winkel of online). De waarborg wordt niet in cash terugbetaald.
Fijn dat je het onderzoek wil blijven volgen. Er zijn verschillende manieren om op de hoogte te blijven van het onderzoek en de resultaten. Op standaard.be/curieuzeneuzen vind je een uitgebreid journalistiek dossier met meer context rond het onderzoek. Je vindt daar ook de stippenkaart van Vlaanderen met de resultaten van alle deelnemende meetpunten. Inzoomen is mogelijk tot op straatniveau. Half december lanceren we daar de resultaten en conclusies van het onderzoek.
Nieuwsgierig naar de meetgegevens van iemand bij jou uit de buurt? Deelnemers hebben ook de mogelijkheid om hun persoonlijke dashboard te delen via Facebook, Twitter en LinkedIn. Ken je mensen die deelnemen, dan kan je hen vragen om hun dashboard via die route met jou te delen. Daar kan dan de meetgegevens van die specifieke tuin bekijken.
Daarnaast kan je je ook registreren voor onze maandelijkse nieuwsbrief, waarin we meer achtergrondinformatie geven over het onderzoek en je voorzien van tips om zelf aan de slag te gaan in je eigen tuin. Deze nieuwsbrief bevat brede, algemene informatie over het onderzoek en is ook voor niet-deelnemers heel interessant.
Volg ons ook op Facebook – Instagram – Twitter
Dat kan! Je hebt de mogelijkheid om het dashboard van jouw meetpunt te delen via Facebook, Twitter en LinkedIn. Daar kunnen je vrienden, familie, buurtgenoten of leerlingen de meetgegevens van jouw meetpunt bekijken. Ze kunnen geen wijzigingen aanbrengen en er worden ook geen persoonsgegevens op gedeeld.
Opgelet: we hebben gemerkt dat nieuwe gegevens niet altijd doorkomen op gedeelde dashboards. Heb je je dashboard gedeeld via Facebook, Twitter of LinkedIn en zijn er daarna nog nieuwe gegevens toegevoegd (bv bodemtype) dan moet je je dashboard even opnieuw delen om deze informatie ook mee te geven. Dit doe je door in te loggen met je mailadres en wachtwoord via https://dashboard.curieuzeneuzen.be/ (indien nodig kan je daar ook een nieuw wachtwoord aanvragen). Je kan het dashboard daarna opnieuw delen zodat anderen ook de meest up-to-date informatie hebben.
Nee, dat klopt niet. Toegegeven, het gras kan er na een warme en droge periode geel of bruin uitzien, maar dit is per sé niet slecht voor het gras. Zoals te lezen valt op de website van partner VMM, Vlaamse Milieu Maatschappij: “Gras beschermt zichzelf door in een soort ‘slaapstand’ te gaan. Bovengronds valt het stil en het zoekt dieper in de bodem naar water. Daardoor wordt het gras ook sterker. Het kan dus geen kwaad als je gazon geel kleurt tijdens een droge periode. Wanneer de weersomstandigheden terug ‘beter’ worden, zal het gras herstellen. Extra water geven is dus niet nodig.”
Omdat we graag de natuurlijke stand van zaken in tuinen willen meten, zoeken we naar meetpunten waar het gras geen extra water krijgt. We vragen je dan ook om je gras van 3 april tot en met 2 oktober niet te besproeien. Plantjes en moestuinen water geven mag wel, evenals maaien, bekalken en bemesten.
Ja! Speciaal voor de drie graden van het lager onderwijs en de eerste graad en derde graad van het middelbaar bieden we een CurieuzeNeuzen in de Tuin-lespakket aan. Het lespakket gaat aan de slag met de bodemsensor en aspecten die bestudeerd worden tijdens het onderzoek (een gezonde bodem, klimaatverandering, …). Het lespakket is begin april beschikbaar, meer informatie vind je hier.
Ook als je niet aan het onderzoek kunt deelnemen met je school, is dit lespakket een interessante en leuke manier om leerlingen kennis te laten maken met de materie uit CurieuzeNeuzen in de Tuin. Het lespakket is vrij te downloaden.
CurieuzeNeuzen in de Tuin meette een half jaar lang de hitte en droogte in jouw tuin, speelplaats van je school of je terrein met de hulp van een slimme bodemsensor. De metingen startten op alle meetpunten op 26 maart en eindigden op 1 oktober 2022.
Niet alleen in de zomer zie je namelijk de gevolgen van de droogte in de natuur en in onze tuin. De droogteperiode in Vlaanderen is eigenlijk heel lang: zodra de planten in de lente in blad schieten, beginnen zij water te gebruiken en kan de droogte zich langzaam beginnen te laten voelen. De hoeveelheid regenval in het voorjaar is dus van cruciaal belang voor de natuur.
Ook voor de temperatuur meten we graag een lange periode. Hoewel we verwachten dat de verschillen tussen tuinen het meest uitgesproken zullen zijn tijdens een hittegolf, zullen er ook op frissere dagen duidelijke verschillen zijn. Door zes maanden aan een stuk te meten, krijgen we een goed overzicht van hoe die verschillen doorheen het hele groeiseizoen accumuleren.
Nee. De bodemsensor stuurt de data door via een eigen simkaart die aangesloten is op het Internet Of Things netwerk van Orange.
In 2021 gaven 51.001 meetpunten zich op om mee te meten met het onderzoek. Een algoritme selecteerde 4.400 meetlocaties in tuinen, speelplaatsen en privé-domeinen. Het algoritme hield daarbij rekening met de best mogelijke verdeling op basis van volgende criteria: geografische spreiding, grootte van de tuin en gazonbeheer, de ligging van de tuin (stedelijk, landelijk etc.) en bodemtype op regioschaal. Deze vulden we aan met 600 op voorhand geselecteerde meetpunten in natuurgebieden en landbouwakkers.
Na een zeer geslaagde meetperiode in 2021 werd het onderzoek uitgebreid met een extra jaar: in 2022 gaan opnieuw 3.000 gazondolken de grond in. Ook dit jaar vullen we de meetlocaties aan met natuurgebieden en landbouwakkers.
Deelnemers halen tussen 23 en 26 maart 2022 een meetpakket op bij een DPD Pickup punt. In dit pakket zit de gazondolk. De gazondolk wordt 26 maart op zijn oude, vertrouwde plaats in het gazon geplaatst (zo blijven de twee meetjaren met elkaar vergelijkbaar).
De bodemsensor staat in het gazon van 26 maart tot en met 1 oktober 2022. In deze periode meet de sensor elk kwartier de luchttemperatuur, bodemtemperatuur en bodemvochtigheid, en zendt deze dagelijks via het Internet-Of-Things netwerk van Orange Belgium door naar de database van de Universiteit Antwerpen. Zo kan de situatie van deze 3.000 meetpunten in real time worden opgevolgd.
Om zelf de droogte en hitte in hun meetpunt te kunnen mee volgen, krijgen deelnemers opnieuw toegang tot een persoonlijk, online dashboard. In heldere grafieken volgen ze mee hoe de situatie zich in jouw tuin van dag tot dag ontwikkelt en hoe dit zich verhoudt tot andere meetpunten in Vlaanderen. Deelnemers kunnen hun dashboard ook delen met vrienden, familie, buurtgenoten, leerlingen etc.
Gedurende de meetperiode ontvangen deelnemers van ons per mail een aantal vragenlijsten waarin we wat meer informatie vragen over hun tuin/speelplaats/terrein. Via de algemene nieuwsbrief geven we updates over het onderzoek.
Aan het eind van de meetperiode worden de sensoren terug ingeleverd tussen 1 en 8 oktober bij een DPD Pickup punt. Deelnemers verpakken hem daarvoor in de doos waarin hij aan hen bezorgd is. Nadat we de sensor terug ontvangen hebben, krijgen deelnemers die in 2021 en 2022 het volledige traject hebben afgerond in november de 20 euro waarborg terug in de vorm van een waardebon voor Bio-Planet.
In december lanceren we opnieuw de resultaten van het onderzoek in een persoonlijk Tuinrapport voor de deelnemers. In de tussentijd lees je in de app DS Nieuws en op www.standaard.be/curieuzeneuzen mee met inhoudelijke dossiers en verrassende conclusies over het onderzoek.
Je vindt er ook de interactieve stippenkaart met de metingen van alle meetpunten in Vlaanderen. Deze stippenkaart is een plattegrond van Vlaanderen, met daarop alle meetpunten en de bijbehorende meetresultaten. In 2018 werd een soortgelijke stippenkaart gelanceerd voor het luchtkwaliteit metingen van het project CurieuzeNeuzen Vlaanderen. Je leert wat de heetste plekken van Vlaanderen zijn, waar je moet zijn voor verkoeling en je ontdekt of jouw gemeente zich staande houdt tijdens een zomerse hittegolf.
