Boektip: laat je op sleeptouw nemen door alle etappes van de watercyclus

Heb je je ook al afgevraagd welke weg het water aflegt voor je er ’s ochtends je tanden mee poetst? Of wist je dat 97% van alle water op aarde zeewater is en dus niet drinkbaar? En dat België op plaats 22 staat in de wereld-waterstresslijst? Marjolein Vanoppen, bio-ingenieur aan UGent, en wetenschapscommunicator Toon Verlinden schreven er samen een boek over dat we je niet willen besparen.

Is er nu eigenlijk te veel of te weinig water? Het ene moment regent het pijpenstelen en zitten we met overstromingen. Dan krijgen we weer te maken met ellenlange droogteperiodes. Hoe komt het dat rivieren buiten hun oevers treden en delen van het land overstromen? En hoe kan het dat we niet altijd voldoende water hebben om iedereen tegelijkertijd van drinkwater te voorzien? Hoe kunnen we deze problemen begrijpen en voorkomen?

Het antwoord hierop is complex. We kunnen het echter zelf niet helderder uitleggen dan dan Marjolein Vanoppen en Toon Verlinden in ‘Weg van water’. Ze nemen je mee langs de boeiende weg die water aflegt en stoppen onderweg langs alle etappes van de watercyclus. Als burgerwetenschapsproject naar hitte en droogte raakten we vooral geboeid door het hoofdstuk over droogte, ‘België zonder water’, waarin het belang van ontharden voor de waterhuishouding wordt uitgelegd.

Als bodemwetenschappers smullen we van de manier waarop Verlinden en Vanoppen de bodem vergelijken met een smeuïge chocoladetaart: ‘De bovenste laag is een dikke suikerlaag, een laagje icing dat figureert als de oppervlakte. De tweede laag is een wat drogere cakelaag, de eerste grondlaag, met ondiep grondwater. Daarna komt een harde chocolade laag, de kleilaag, die water tegenhoudt. We sluiten af met een weer zompig onderste laagje, met diep grondwater’, vertelt Verlinden in Interne Keuken op Radio 1. ‘Klei laat zeer moeilijk water door. Als water in de bodem sijpelt kan het tot 50 jaar duren voor het ondiepe grondwater is aangevuld. Water in de diepere ondergrond, voorbij de kleilaag, kan al zo’n duizend jaar daar zitten. Het duurt enorm lang om dit aan te vullen’, gaat hij verder.

Bodems werken als spons, dat toont ook CurieuzeNeuzen in de Tuin aan. Tuinen zijn krachtige sponzen, die kunnen helpen als buffer  bij extreem weer. ‘Weg van water’, is de ideale inleiding op het gebied van alles wat met water te maken heeft en biedt bovendien handige tips om je tuin nog beter in te zetten als buffer tegen extreem weer. Ontharden kan druk van de ketel halen en je tuin opnieuw de kans geven ten volle als spons te functioneren.