Not happy with the results?
Type your search again
CN homepage met overzicht na slot CNidT 2022
Bij uitdagende milieuproblemen, zoals luchtkwaliteit of hitte & droogte, maakt het hebben van vele meetpunten een groot verschil. Doordat duizenden burgers mee de metingen uitvoeren, kunnen we deze complexe fenomenen zeer gedetailleerd in kaart brengen. De grote datasets zorgen voor nieuwe wetenschappelijke inzichten over hoe we de luchtkwaliteit kunnen verbeteren, of hoe we ons in de toekomst beter kunnen wapenen tegen de gevolgen van klimaatverandering. En cours de route informeren we burgers over het belang van een gezonde leefomgeving.
Zo tonen we aan dat wetenschappelijk onderzoek en technologie kunnen ingezet worden om maatschappelijke uitdagingen op het vlak van luchtkwaliteit, mobiliteit, ruimtelijke planning en klimaat aan te pakken.
CurieuzeNeuzen rolde de afgelopen jaren de volgende grootschalige burgerwetenschapsprojecten uit:
Contact
Heb je een vraag over een van de projecten? Contacteer ons via het contactformulier.
Hulp nodig bij het opzetten van een burgerwetenschapsproject?
De verzamelde kennis en expertise van CurieuzeNeuzen is ook inzetbaar voor jouw (toekomstig) burgerwetenschapsproject. Het CurieuzeNeuzen-team is betrokken bij de spinoff Citizen Science Strategy and Support, te bereiken via www.citizensciencesupport.be.
Voor scholen: lespakketten en blauwgroene tips voor je speelplaats
Voor scholen: lespakketten en blauwgroene tips voor de speelplaats
CurieuzeNeuzen in de Tuin heeft de deelname aan het onderzoek voor leraren en hun leerlingen nog leuker gemaakt. Speciaal voor hen voorzien we een CurieuzeNeuzen in de Tuin-lespakket, plus tips voor blauwgroene speelplaatsen door partner Aquafin.
De lespakketten focussen op verschillende aspecten van het bodemecosysteem en klimaatverandering met extra aandacht voor droogte, hittegolven en de weerbaarheid van onze bodem. We voorzien spelvormen, linken naar nuttige sites, filmpjes en proefjes die de leraar toelaten zelf creatief aan de slag te gaan met de materie. Er worden lespakketten voorzien voor de eerste, tweede en derde graad lager onderwijs, en de eerste en derde graad secundair onderwijs.
Het lespakket voor de derde graad van het secundair onderwijs is nu beschikbaar.
In de week van 5 april worden daar ook de andere lespakketten voor het lager onderwijs en de eerste graad van het secundair onderwijs aan toegevoegd. Ook als je school niet meedoet aan de metingen, kan je het lespakket downloaden en gebruiken om thema’s als hitte en droogte bij de leerlingen aan te kaarten.
De lespakketten komen tot stand in samenwerking met leerkrachten-in-opleiding van de Thomas More Hogeschool, De Helix en MOS (de educatieve werking van het Departement Omgeving) en Klimaatlink, een project van het Global Change Ecology Center en de Universiteit Antwerpen.
Tips voor klimaatvriendelijke speelplaatsen op blauwgroenvlaanderen.be
Aan de hand van de lespakketten leggen de leerlingen ook hun eigen speelplaats onder de loep. Hoe zouden ze die klimaatbestendig kunnen inrichten? Veel speelplaatsen zijn vandaag nog grote, verharde oppervakken die bij een fikse bui vol plassen staan. CurieuzeNeuzen in de Tuin-partner Aquafin krijgt regelmatig vragen van scholen over hoe om te gaan met het regenwater dat van daken en betegelde pleinen afwatert. Hun antwoord is dan steeds: geef ruimte aan water, hou het ter plaatse en ga ermee aan de slag.
Op blauwgroenvlaanderen.be inspireren ze je graag om je schoolplein klimaatbestendig te maken. Vanaf eind maart vind je er een apart luik voor scholen met een heleboel tips en concrete maatregelen. Je zal merken dat een blauwgroene inrichting helemaal niet duur hoeft te zijn.
Is jouw school al bezig met blauw-groene initiatieven op de speelplaats, en verdienen deze een plaats op blauwgroenvlaanderen.be als inspirerend voorbeeldproject? Laat het Aquafin dan zeker weten via blauwgroenvlaanderen@aquafin.be.
Foto: Frederik Beyens
Wordt er voor de deelname van scholen ook extra omkadering voorzien?
Ja! Speciaal voor de drie graden van het lager onderwijs en de eerste graad en derde graad van het middelbaar bieden we een CurieuzeNeuzen in de Tuin-lespakket aan. Het lespakket gaat aan de slag met de bodemsensor en aspecten die bestudeerd worden tijdens het onderzoek (een gezonde bodem, klimaatverandering, …). Het lespakket is begin april beschikbaar, meer informatie vind je hier.
Ook als je niet aan het onderzoek kunt deelnemen met je school, is dit lespakket een interessante en leuke manier om leerlingen kennis te laten maken met de materie uit CurieuzeNeuzen in de Tuin. Het lespakket is vrij te downloaden.
Als CurieuzeNeus help je de wetenschap een stap vooruit
Als CurieuzeNeus help je de wetenschap een stap vooruit
Het algoritme dat bepaalde of jouw tuin al dan niet geselecteerd is, zal door wetenschappers wereldwijd worden ingezet om te bouwen aan een globaal micronetwerk van bodemsensoren. CurieuzeNeuzen in de Tuin maakt deel uit van het SoilTemp project, een wereldwijd netwerk van bodemweerstations.
Klimaatdata is tot nu toe vooral afkomstig van weerstations. Meteorologen doen hun best deze data te zuiveren van lokale storingen zoals bomen, gebouwen en hoogteverschillen. Dit om globale voorspellingen te kunnen doen en data te genereren die representatief is voor hele regio’s.
CurieuzeNeuzen in de Tuin focust net op die lokale verschillen in temperatuur en vocht, meetbaar in de bodem. Het is immers cruciaal om te weten wat er zich “ondergronds” afspeelt: allerhande processen en organismen zijn sterk afhankelijk van de lokale temperatuur en waterbeschikbaarheid. Bomen staan met hun wortels vast verankerd in de bodem, het krioelt er van het leven en we kweken er bijna al ons voedsel in.
CurieuzeNeuzen in de Tuin maakt deel uit van het internationale SoilTemp–netwerk.
Door deel te nemen aan CurieuzeNeuzen in de Tuin help je mee de noodzakelijke data verzamelen om de lokale gevolgen van hitte en droogte beter te begrijpen. SoilTemp is een internationaal projecten wil het gat in de wetenschappelijke kennis tussen de grote voorspellingen over klimaatverandering (het macroklimaat) en de effecten van hitte en droogte op de lokale bodem (het microklimaat), dichten.
De data die alle CurieuzeNeuzen samen verzamelen, zal de beschikbare data binnen het SoilTemp-project onmiddellijk verdubbelen. CurieuzeNeuzen in de Tuin is het eerste project waarbij een grote hoeveelheid bodemsensoren (5.000) op een relatief kleine oppervlakte (Vlaanderen) worden ingezet. CurieuzeNeuzen in de Tuin vormt zo een eerste proof-of-concept voor microklimaatnetwerken, die wetenschappers over de hele wereld zouden willen zien verschijnen.
Door de grote hoeveelheid data die CurieuzeNeuzen in de Tuin zal verzamelen kan het algoritme dat bepaalt waar en hoeveel sensoren nodig zijn om een goed beeld te krijgen van de hitte- en droogteproblematiek, verder worden aangescherpt. In eerdere tests werden er al sensoren geplaatst in alle uithoeken van de wereld: van het vlakke en gematigde Nederland tot het dorre en warme Algerije, of het regenachtige en bergachtige Nepal.
Het CurieuzeNeuzen-algoritme gaat internationaal
Het algoritme dat bepaalt waar de ideale plek is om te meten, werd ontwikkeld door onderzoeker Jonas Lembrechts (Universiteit Antwerpen) en drie van zijn collega’s. In de toekomst zal het ingezet worden om wereldwijd nog meer microklimaatnetwerken uit te bouwen. De bevindingen zullen binnenkort verschijnen in het wetenschappelijk tijdschrift Global Ecology & Biogeography.
Dit algoritme werd voor het eerst toegepast bij het selecteren van de meetlocaties voor CurieuzeNeuzen in de Tuin. Zo werd er rekening gehouden met stedelijke versus landelijke tuinen, tuinafmetingen, bodemtypes en geografische spreiding. Op die manier werden er zorgvuldig 4.400 meetlocaties geselecteerd uit de uit meer dan 51.000-kandidaatmeetpunten Samen vormen deze 4.400 tuinen een representatieve afspiegeling voor Vlaanderen, en laten ze toe om deze zomer maximaal de variatie in hitte en droogte te meten.
Het algoritme dat in Vlaanderen werd ingezet – en bepaalde of jouw tuin werd geselecteerd – willen de wetenschappers achter CurieuzeNeuzen nu overal ter wereld inzetten, om nieuwe microklimaatnetwerken te ontwerpen. Als CurieuzeNeuzen-burgerwetenschapper krijg je dus niet alleen een veel grondiger inzicht in eigen tuin, je helpt er ook de wetenschap elders een stap mee vooruit.
De selectie is achter de rug, hoe gaat het onderzoek van start?
De selectie is achter de rug, hoe gaat het onderzoek van start?
Uit de meer dan 51.000-kandidaatmeetpunten werden 4.400 locaties zorgvuldig uitgekozen door het CurieuzeNeuzen-algoritme. Nu de selectie achter de rug is, blikken we alvast vooruit naar de meetperiode. Op standaard.be/curieuzeneuzen krijg je vanaf de start van het onderzoek duiding bij de metingen. Gedurende de metingen verschijnt daar ook de interactieve stippenkaart met de meetresultaten van alle meetpunten.
Wanneer zijn de bodemsensoren beschikbaar?
Dinsdag 30 maart krijgen deelnemers een trackingmail van DPD, waarmee ze de bezorging van de bodemsensor in het persoonlijk gekozen Pickup punt kunnen opvolgen. Deelnemers krijgen die dag ook een begeleidende mail van ons met meer info. Het meetpakket zal vanaf 31 maart in het ophaalpunt liggen.
Wanneer worden de sensoren geplaatst?
Deelnemers markeren best zaterdag 3 april in hun agenda om de sensor te plaatsen. Scholen, bedrijven en deelnemende lokalen besturen kunnen desgewenst de bodemsensor al op vrijdag 2 april in de grond plaatsen.
Hoe wordt de bodemsensor geïnstalleerd?
Bij het pakket krijgen deelnemers een uitgebreide handleiding, later ontvangen ze ook per mail een instructievideo.
Kan ik ook meekijken met de meetresultaten van mijn buurman?
Ja, dat kan! Ieder meetpunt krijgt toegang tot een eigen online dashboard, waarop de metingen van de sensor te zien zullen zijn. Dit dashboard kunnen de deelnemers desgewenst delen met anderen: dit kan simpel via Facebook, Twitter of LinkedIn. Op standaard.be/curieuzeneuzen verschijnt tijdens de meetperiode ook een interactieve stippenkaart met de data van alle deelnemende meetpunten.
Is er iets onduidelijk? Richt je tot het contactformulier, we beantwoorden snel al je vragen.
Wat zijn ook alweer de belangrijkste voorwaarden voor een geslaagde deelname?
-Om de metingen tussen de twee jaren vergelijkbaar te houden, plaats je de bodemsensor op 26 maart op zijn oude, vertrouwde plaatsje in jouw tuin. Gebruik hiervoor de handleiding: de bodemsensor is breekbaar.
-De bodemsensor staat een halfjaar lang ongestoord in je grasveld – trek hem niet uit de grond.
-Na installatie van de bodemsensor hou je de doos van de sensor bij en steek je alvast het installatiemes en de retoursticker erin. Je hebt deze doos in oktober nodig om de sensor en installatiemes terug te sturen.
–Je maait het gras zoals je altijd doet, maar gebruikt geen robotmaaier.
-Je geeft je grasveld tijdens de meetperiode geen extra water (andere planten van water voorzien mag wel).
-Je geeft meer informatie over je tuin via een aantal beknopte vragenlijsten. Deze informatie is een belangrijk deel van het onderzoek.
-Gebeurt er iets met de bodemsensor, laat het ons dan weten.
-Aan het einde van de metingen stuur je de bodemsensor en het installatiemes terug.
-Na het afronden van het hele traject en het terugbezorgen van een functionerende sensor (zowel in 2021 als in 2022) ontvang je de waarborg terug in de vorm van een €20 tegoedbon voor Bio-Planet (in de winkel of online). De waarborg wordt niet in cash terugbetaald.
Waar ik vind ik mijn persoonlijke Tuinrapport?
Je persoonlijke Tuinrapport met daarin een samenvatting van de metingen uit 2022 staat op zaterdag 10 december vanaf 10u voor je klaar op je online dashboard, te bereiken via dashboard.curieuzeneuzen.be
Je logt daar in met je gebruikelijke gegevens.
Tegen eind december bezorgen we je per mail ook een printbare versie van het Tuinrapport.
CurieuzeNeuzen in de aardappelvelden!
CurieuzeNeuzen in de aardappelvelden
Het doel was duidelijk. In het landbouwluik van het onderzoek onderzochten we samen met VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek) in 2021 de invloed van hitte en droogte op de aardappelteelt. De hitte en droogte maakten deze zomer plaats voor nat en koel, maar dat deed niets af aan het belang van de dataset. 500 sensoren geïnstalleerd in bijna 300 aardappelvelden leverden een uniek inzicht op in de manier waarop onze aardappelen met dit extreme weer zijn omgegaan. VITO en partners doken in de data en vertellen je alles over hun eerste bevindingen in hun online blog.
De afsluiting van de tweede meetperiode
De afsluiting van de tweede meetperiode
Na een koude start in april slopen we via de droge zomer zomaar het natte najaar in: deze tweede meetcampagne van CurieuzeNeuzen in de Tuin is voorbij gevlogen. Op zaterdag 1 oktober sluiten we de metingen af en sturen de deelnemers de gazondolken naar ons terug.
Na een eerste succesvolle meetperiode in 2021 werd er van 3 april tot en met 1 oktober 2022 opnieuw door 3.000 burgerwetenschappers gemeten. Deze zaterdag worden de gazondolken terug ingepakt en gaan ze op weg naar Universiteit Antwerpen, waar het CurieuzeNeuzen-team klaarstaat om ze te ontvangen.
De gazondolken die niet dagelijks hun datapakket doorstuurden, worden bij aankomst op Universiteit Antwerpen handmatig uitgelezen. Zo proberen we de data, die opgeslagen werden op het interne geheugen van de gazondolk, nog te recupereren en mee te nemen in de eindberekeningen.
Het team van CurieuzeNeuzen duikt de komende maanden in de omvangrijke dataset die de gazondolken verzameld hebben. In december ontvangen alle deelnemers van ons opnieuw een persoonlijk Tuinrapport met daarin een blik op het afgelopen halfjaar en meer inzicht in de metingen uit eigen tuin.
Samen met De Standaard publiceren we eind dit jaar de conclusies in een uitgebreid dossier in de krant, online en in de app DS Nieuws. In de tussentijd kan je op standaard.be/curieuzeneuzen nog terecht voor de stippenkaarten met de metingen van alle meetpunten.